Emziklik Dönemi Programları

Emzirme dönemi biyolojik olarak gebelik döneminin devamıdır. Emzirme döneminde süt salgılanması ile ilgili hazırlıklar gebelik döneminde başlar. Bu dönemde ihtiyacınız olan tek şey bilimsel destektir. Bu dönem, hiç riske atılacak, bebeğin ve kendimizin üzerinde her söylenenin deneneceği bir dönem değildir. Emzirme döneminde annenin salgıladığı süt, aldığı besinlerin bir ürünüdür. Bebeğin fizyolojik ve psikolojik gereksinimlerini ilk 4-6 ayda tek başına karşılayan anne sütü, bileşimi bakımından annenin beslenmesinden etkilenmektedir. Vücudun 200 den fazla çeşitlilikte besin öğesine ihtiyacı vardır. Emzirme döneminde bazılarına olan ihtiyaç daha da artmaktadır. Bunları gelişigüzel beslenirken, çevremizdekilerin tavsiyeleriyle tamamlamamız mümkün değildir. Aşağıda bahsedilen bilimsel araştırmalarla desteklendiği üzere emzirme döneminde kilo vermek ve aynı zamanda en az 6 ay sağlıklı, kaliteli süt salgısının devamı mümkündür. Sizi zayıflatacak olan diyetin kalorisidir. Bebeği ve sizi besleyecek ve anne sütünün kalitesini arttıracak olan ise; diyetin içinde her gün nelerin yer aldığıdır, besin çeşitliliğidir, boş kalori alımı değildir. (Örneğin: "boş kalori" içeren, vitamin, mineral, vb. gerekli öğeleri yeterince içermeyen malt, şerbet, bal, reçel, komposto, hamur işleri gibi besinler). Bu noktada sağlıklı ve dengeli beslenme programı için metabolizma hızınız, süt salgısının miktarı ve kalitesi, varsa eğer hastalıklarınızın diyetle tedavisi, vücudunuzdaki vitamin, mineral, protein seviyesi ve bebeğinizin sağlık durumu değerlendirilmelidir. 

Annelere; doğumdan hemen sonra emzirmeye başlaması, bebeğini 6 ay tek başına kendi sütü ile beslemesi, altıncı aydan itibaren bebekte ek besinlere başlaması ve emzirmenin sürdürülmesi önerilmektedir. Günlük beslenme ile alınan enerjinin süt enerjisine dönüşüm hızı %80'dir. Besin ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) uzmanları, kadının günlük 850 ml. süt salgıladığını esas alarak, bu miktar sütün 600 kcal enerji değerinde olduğunu belirtmektedir. Bu da annenin beslenmesine 750 kalori eklenmesi gerektiği anlamına gelmektedir. Emziren bir annenin beslenmesindeki amaç, kendi fizyolojik ihtiyaçlarını karşılayarak vücudundaki besin yedeğini dengede tutmak ve salgılanan sütün gerektirdiği enerji ve besin öğelerini karşılamaktır. Annenin sağlığı için bu dönemde gereksinimi kadar enerji, protein, vitamin ve mineral alması gerekir. 

Gebelik döneminde, gebeliğin gerektirdiğinden fazla kilo alan veya gebelik öncesinde normalden fazla ağırlığa sahip olan annenin, emzirme döneminde ayda 2 kg kadar zayıflamasında sakınca olmadığı; aynı zamanda bu ölçüde zayıflamanın süt üretimini olumsuz olarak etkilemediği saptanmıştır. Emzirme döneminde diyet uygulayan annenin ağırlık kaybı ve günlük enerji ihtiyacının saptanması, profesyonellik isteyen hassas hesaplamalar gerektiren bir işlemdir ve bu dönemde annenin her koşulda zorlanmadan uygulayabileceği programlar oluşturulmasının gerekmektedir. Gebeliğe düşük ağırlıkta başlayıp az kilo artışı ile bitiren annelerde günlük alınması gereken enerjinin 1800 kcal.'nin altına düşmemesi gerektiği, bu seviyenin altındaki enerji alımlarının, süt üretimini bozmasının yanı sıra diğer besin öğelerinin yeterince karşılanmasında da sorun yaratabileceği bilinmektedir. Hatta annenin kalsiyum, magnezyum, çinko, folat ve B6 vitamini gibi temel besin öğelerini karşılamada güçlüğü varsa multivitamin ve mineral eklenmesine gerek duyulabileceği de saptanmıştır. Zayıf ve ideal ağırlıktaki annelerin günlük beslenme programlarının 1800 kcal'nin altına hiçbir sebeple düşmemesi gerektiği ancak; hafif şişman ve şişman annelerin anne sütü salgısı için alınması önerilen ek enerjiyi almayabilecekleri, bir beslenme uzmanı kontrolünde zayıflama diyeti yapılabileceği de tüm bilimsel araştırmalarda doğrulanmaktadır. 

Bütün bu bilimsel bilgilere karşın, doğum sonrası, çevremizdeki doğum deneyimi olan, olmayan, beslenme diyetetik eğitimi olan, olmayan, çeşitli meslek gruplarından pek çok kişi, annenin ve bebeğin beslenmesini, kulaktan dolma, sağlıksız, bilimsel dayanağı olmayan bilgilerle yönlendirmeye çalışmaktadır. Evde lohusalık döneminde alınan boş, kalitesiz kalorilerin bebeğe faydası olmadığı gibi anneye aşırı kilo aldırması sonradan çözümü daha uzun sürecek zor bir sorun haline gelmektedir. Artık günümüzde anneler daha bilinçli oldukları gibi diyet uzmanlarından, eskisinden daha sık danışmanlık hizmeti almaktadır. Beden ağırlığınız ister ideal seviyede, isterse ideal seviyeden fazla olsun mutlaka diyet uzmanı kontrolünde beslenme programı uygulamanız, sizin için de, bebeğiniz için de en iyisi olacaktır.